Waterberging Lexmond en Ameide

Initiatiefnemers:

Gemeente Zederik en Waterschap Rivierenland

Beschrijving van het project:

In 2008 is in samenwerking met Waterschap Rivierenland het Stedelijk Waterplan gemeente Zederik vastgesteld. Het hoofddoel van dit plan is "het creëren van een duurzaam, veilig en robuust watersysteem dat is gebaseerd op een gezamenlijke visie van gemeente en waterschap". In het Waterplan is het watersysteem in de gemeente Zederik geanalyseerd en voor knelpunten zijn er maatregelen op kwantitatief en kwalitatief niveau voorgesteld.

Eén van de genoemde knelpunten is het gebrek aan mogelijkheden om een piek in neerslagniveau te kunnen verwerken voor de kernen Ameide en Lexmond (waterkwantiteit). De maatregel die in dit verband in het plan is voorgesteld is het realiseren van extra waterberging ter grootte van 0,9 ha in Ameide en 0,6 ha in Lexmond.

In een eerdere fase zijn in en om Ameide en Lexmond enkele zoekgebieden aangewezen waarbinnen waterberging het beste gerealiseerd kan worden. Randvoorwaarden die werden gehanteerd zijn onder andere het peilgebied, ligging dicht bij de kern, huidige functie gebied en grondeigendom.
De waterberging bestaat in principe uit het realiseren van “een plas open water” (waterkwantiteit). De gemeente en het waterschap willen echter graag ook kwalitatief meerwaarde toevoegen. Deze meerwaarde zal vooral gevonden moeten worden op het gebied van natuurlijke- en omgevingskwaliteit. Daardoor wordt de belevingswaarde van het gebied verhoogd en recreatie mogelijk. Door de waterberging op een zichtbare manier uit te voeren wordt er ook bewustwording bij de mensen gecreëerd, wat een duurzamere samenleving tot gevolg heeft.

Gemeente en waterschap maken in samenwerking met een stedenbouwkundig bureau een schetsontwerp voor de waterbergingslocatie. Om het ontwerp verder vorm te geven wordt een burgerparticipatietraject met omliggende bewoners opgestart. Hiermee wordt meerwaarde gegeven aan de berging, in die zin dat de bewustwording van de bewoners ten aanzien van water vergroot wordt en de mogelijkheden die een dergelijk gebied heeft om nabij de woonomgeving de groenbeleving en biodiversiteit te versterken.

Projecten waarmee dit initiatief samenhangt:

Het project hangt samen met het Stedelijk Waterplan gemeente Zederik. Eerder genomen maatregelen uit het waterplan zijn onder andere het verbeteren van het gemeentelijk rioolstelsel, het vergroten van de afvoercapaciteit van de kernen en het verbeteren van watergangen ten behoeve van de waterkwaliteit. De realisatie van waterberging sluit hier bij aan in die zin dat het de laatste grote projecten zijn uit het waterplan. Het is in zekere zin het sluitstuk van een groter totaalplan.

Dit project draagt bij aan de volgende maatschappelijk thema's:

Zichtbaarheid watersysteem: de waterberging wordt gerealiseerd aan de rand van de kernen van Ameide en Lexmond. Om een duurzame leefomgeving te creëren wordt water steeds meer geïntegreerd in de leefomgeving. Dit draagt bij aan de zichtbaarheid en bewustwording van het watersysteem en de gevolgen van een toename van pieken in neerslagniveaus.
Burgerparticipatie: in het participatietraject kunnen, naast de direct omwonenden, lokale scholen gevraagd worden een bijdrage te leveren. De wensen ten aanzien van de inrichting worden aangeven en waar mogelijk verwerkt.
Groenbeleving: er wordt een koppeling gezocht met de groenbeleving van de gebruikers (jong en oud), zowel in de ontwerpfase als in de uitvoeringsfase. Dit versterkt de recreatieve mogelijkheden en biedt kansen voor meervoudig ruimtegebruik.
Dagbesteding: de wandelvoorzieningen worden zodanig ingericht dat deze toegankelijk zijn voor ouderen/mindervaliden. De waterbergingslocaties dienen mede als uitloopgebied voor omwonenden en zijn ideaal geschikt om een (korte) wandeling te maken. Een van de zoekgebieden in Ameide ligt in het oosten (rond ouderencomplex Open Vensters) waardoor er een directe link te leggen is met dagbesteding van ouderen.

Dit project versterkt de identiteit van de streek door:

De locaties worden ingericht met streekeigen beplanting in combinatie met de verkavelingsvorm die eigen is voor de omgeving. Het streven is om te zorgen dat ze “opgaan in het landschap” en integraal deel uit gaan maken van de woonomgeving. De ontwerpen zullen functioneel zijn, met toevoeging van natuurwaarden en (extensieve) recreatievoorzieningen.

De vraag om ondersteuning komt voort uit:

Om de omgeving optimaal te laten profiteren en meedenken (in de vorm van bijvoorbeeld werk-ateliers) met de inrichting van hun omgeving is ondersteuning gewenst. Gemeente en waterschap willen deze projecten benutten om burgerparticipatie voor een bredere doelgroep (omwonenden, scholen, ouderen) op te starten. Zodanig dat de waterbergingslocaties van de bevolking worden en niet enkel een top-down plan van de overheid.

Dit project draagt bij aan de ontsluiting van de streek door:

De projecten zijn voorbeelden van hoe van een probleem (wateroverlast) een kans (verhogen natuur-/water-/omgevingskwaliteit) te maken.

Het project is duurzaam/energieneutraal doordat:

Er wordt meer waterberging gerealiseerd dan strikt noodzakelijk. Hiermee wordt ingespeeld op een toekomstig scenario waarin er eventueel nog meer bergingsoppervlakte nodig is.

De stappen voor realisatie van dit project zijn:

Het project in Lexmond is reeds gestart. Een wijziging van het bestemmingsplan vindt naar verwachting plaats eind 2016 waarna met de daadwerkelijke uitvoering wordt gestart eind 2017.
In Ameide start het project in het derde kwartaal van 2016 met de bedoeling in 2018 uit te gaan voeren.