Merwedezone in bedrijf, industriële wandelroutes

Initiatiefnemers:

• Stichting Groene Hart, Erfgoedhuis Zuid-Holland,  historische verenigingen in Alblasserdam, Sliedrecht, Hardinxveld enz. 

Beschrijving van het project:

1. Water is het sleutelwoord in de steek. Kinderdijk met de molens, historische stad Dordrecht met zijn geschiedenis en de natuur van de Biesbosch worden verbonden door het water. Maar niets heeft de stedenbouwkundige structuur van een gebied zo bepaald als de scheepsbouw- en baggerindustrie in de Merwedezone (van Kinderdijk tot Hardinxveld). Water was de bron voor het ontstaan van het bijzondere industriële landschap, dat nog steeds bruist van de economische vitaliteit.  Met industriële wandelroutes kunnen toeristen dit industrieel erfgoed (her)beleven.

   Basis van dit project is de publicatie Merwedezone in bedrijf, die de SGH in 2008 uitgaf. Hierin wordt de opkomst beschreven van de scheepswerven, metaalnijverheid en baggerindustrie in de dijkdorpen Kinderdijk, Alblasserdam, Papendrecht, Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam. Verder is er in dat jaar een inventarisatie gepleegd van industrieel erfgoed in de Merwedezone in het kader van het PIEK (PIEK = Project Industrieel Erfgoed Kinderdijk e.o.). 

Projecten waarmee dit initiatief samenhangt:

• De Stichting Groene Hart heeft in de AV diverse routes aangelegd, zoals het Oude Hollandse Waterliniepad (Gorinchem-Schoonhoven), waterlinieommetjes (Gorinchem/Woudrichem, Leerdam), Vestingstedenroute Leerdam-Lingewaal. Er zijn nieuwe routes in voorbereiding, zoals Slagveldroute (Sluis/Ameide) en Struinpad Uiterwaarden Veersedijk (Molenwaard). Ook wordt er nagedacht over funeraire routes (historische begraafplaatsen en kerkhoven).en een zgn. donkenroute langs historische bewoningssporen. Deze routes zijn goed te combineren met wandelroutes langs industrieel erfgoed in de Merwedezone. 

Dit project draagt bij aan de volgende maatschappelijk thema's:

• Het project draagt bij aan regionale identiteit (scheepsbouw, baggerindustrie en metaalnijverheid zijn typerend voor de vm dijkdorpen van de Alblasserwaard). En zijn ook cultuurhistorisch van belang (industrieel en technisch erfgoed in de vorm van oude bedrijfsgebouwen, sluizen, bruggen e.d.) 

Dit project versterkt de identiteit van de streek door:

1. Scheepsbouw, metaal- en baggerindustrie zijn typerend voor de Merwedezone en worden zelfs literair beschreven ("De Mannen van Sliedrecht"). Door deze toeristisch attractieve wandelroute worden een aantal doelstellingen bereikt:
   - beleven en ervaren:  Door wandelen en varen langs industrieel erfgoed kunnen bezoekers ontstaan en ontwikkeling van de watergebonden industrie ervaren
   - grotere bekendheid: de wandelroute  geeft een impuls aan de bekendheid van het industrieel erfgoed  bij het publiek en creëert hiervoor draagvlak
   - betere bereikbaarheid vergroot: door een koppeling van het project aan de waterbus kunnen wandelaars van buiten de regio  het gebied beter bereiken.
   - objecten verbonden:  de gewandelde route maakt samenhangen duidelijk, bijv. scheepsbouw – baggerindustrie
   Met als resultaat: Toeristen wandelen langs de rivier, langs overblijfselen van vroegere scheepsbouwers en baggeraars en langs nieuwe bedrijfsgebouwen met water als schakel tussen natuur, historie en industrie.
   Zo ontstaat meer waardering voor de minder ‘aaibare’ gebouwen van het industrieel erfgoed. Hierdoor wordt draagvlak gecreëerd en daarmee participatie en bereidheid voor het behouden en benutten (industrieel) erfgoed.
   Gebruik van nieuwe media (app) voor info in het algemeen en als educatiemiddel vergroot de kennis over industrieel erfgoed; wellicht worden leerlingen enthousiast om een technisch beroep te kiezen.

De vraag om ondersteuning komt voort uit:

1. Het draagvlak voor industrieel erfgoed is in Nederland nog steeds erg smal. De focus ligt op de molens van Kinderdijk, maar naar een verbinding met het industriële achterland wordt niet of nauwelijks gezocht; hierdoor laat men kansen liggen., want bezoekers vertrekken weer snel na het molenbezoek. Het is echter mogelijk om bezoekers vast te houden en de Merwedezone beter te promoten via industrieel erfgoed-routes

Dit project draagt bij aan de ontsluiting van de streek door:

• 
  

Het project is duurzaam/energieneutraal doordat:

• Dit project kan volledig energieneutraal worden uitgevoerd; er zijn geen dure materialen voor nodig.

De stappen voor realisatie van dit project zijn:

1. voorjaar 2016 - Vooronderzoek / SGH, Erfgoedhuis ZH en Ahist.verenigingen vormen  een project comité, dat geschikte routes selecteert
2. Zomer/najaar 2016 - Voorbereiding. Er worden enkele geschikte routes uitgewerkt. Overleg met instanties (provincie, gemeenten,  enz.)
3. Voorjaar 2017: Start uitvoering van het project